Tırtak hakkında bilgi, Delphinus delphis

Tırtak hakkında bilgi, Delphinus delphis, Tırtak nedir?, Tırtak Türkiyede nerede yaşar?, Tırtak neden nesli tükeniyor?
Tırtak hakkında bilgi, Delphinus delphis, Tırtak nedir?, Tırtak Türkiyede nerede yaşar?, Tırtak neden nesli tükeniyor?

Tırtak hakkında bilgi

Tırtak nedir?

Tırtak (Delphinus delphis), Bayağı yunus olarak da bilinir, yunusgiller (Delphinidae) familyasından Türkiye’nin bütün denizlerinde bulunan ve bütün dünyada büyük okyanusların farklı kısımlarında yaygın olan bir yunus türü. Tırtak Yunusgiller familyasının asıl örnek türüdür. Afalina türünün “Flipper” dizisi ile dünyaca ünlü olup insanların aklına örnek yunus türü olarak yerleşmesinden önce dünyaca en çok tanınan yunus türüydü.

Tırtak Özellikleri

Sırtı siyah ya da kahverengi ve karın kısmı beyazımsıdır. Yanlarında açık sarı renkten gri renge geçen uzun alanlar vardır. Yöresel olarak renklerinde farklar olabilir; bazılarının yanlarındaki sarı-gri alanlar tamamen eksiktir. Tırtak yunusu bütün yunusların ve hatta bütün balinaların arasında en renklisidir. Boyu 1,70-2,40 m olur.

Tırtak Yaşam şekilleri

Bütün yunuslar gibi tırtak da balıklar ve ara sıra mürekkep balıkları ile beslenir. Çok hızlı bir yunusdur ve gemilerin önlerinde oluşan “Bıyık” denilen dalganın içinde yüzmeyi sever. Diğer yunuslar gibi, çok gelişmiş bir sosyal sistemin içerisinde yaşar. Oluşturdukları sürüler bazen 1.000 yunustan oluşur. Yazın bu topluluk küçük gruplara bölünür. Yunuslarda birbirine yardım etmek çok doğal birşeydir. Örneğin, hasta yunusların diğer yunuslar tarafından taşınılıp nefes aldırmak için su yüzüne çıkarıldıkları izlenilmiştir.

Doğum

Eğer bir yunus doğum yapacaksa diğer yunuslar onun etrafında bir çember oluşturup o yunusu olası köpek balığı saldırılarına karşı korurlar. Yavru yunuslar annelerinden ilk önce kuyrukları ile çıkar. Çünkü ilk önce kafası çıksaydı, iki saat süren doğum sırasında boğulurdu. Hemen doğumdan sonra anne, yavrusunu su yüzüne itekleyerek, yavrunun ilk kez nefes almasını sağlar. Yavru yunus bir yıl boyunca emzirilir ve toplam 3 yıl boyunca annesinin yanında yaşar.

Korunmaları

Eskiden dünyanın bazı yerlerinde tırtaklar insanlar tarafından avlanılmıştır. Örneğin geçmişte Peru’da ve Karadeniz’de çok tırtak avlanılmıştır. 1960’lı yıllarda Akdeniz ve Karadeniz’de tırtak populasyonunda feci bir azalma olmuştur ama bunun nedenleri bugüne kadar aydınlatılamamıştır. Ama tırtakların hala bugüne kadar süren en büyük sorunları şunlardır: Gemilerin pervanelerine çarparak ölmeleri, balık ağlarına takılarak su altında boğulmaları ve günden güne azalan balıklar ve kirlenen denizsuyu.

Sınıflandırma

Tırtak denilen yunusların sadece tek bir türden mi yoksa birkaç tür ya da alt türlerden mi oluştuğu konusunda farklı görüşler vardır. Bazı bilimcilere göre Delphinus bairdii ve Delphinus tropicalis gibi diğer türleri vardır ama bunlar bilimcilerin çoğunluğu tarafından tanınmaz. Bunlar gibi şimdiye kadar 20 tırtak türü ortaya koyulup sonra tekrar vazgeçilmiştir.

1990’lı yıllardan beri Tırtak türünün ikiye ayrıldığı yeni bir görüş şeklini kabul eden zoologların sayısı günle artmaktadır:

Uzun burunlu tırtak (Delphinus capensis)
Kısa burunlu tırtak (Delphinus delphis)

Ama bunların iki ayrı tür mü, alt tür mü yoksa hatta sadece alttürlerin variyantları mı oldukları konusunda hala anlaşmazlıklar devam etmektedir.

Tırtak hakkında bilgi, Delphinus delphis, Tırtak nedir?, Tırtak Türkiyede nerede yaşar?, Tırtak neden nesli tükeniyor?



Tırtak (Delphinus delphis) Hakkında Kapsamlı Bilgiler

Tırtak veya bilimsel adıyla Delphinus delphis, yunusgiller (Delphinidae) familyasının en bilinen üyelerinden biridir. Genellikle açık denizlerde ve kıyı sularında yaşayan bu zeki memeliler, deniz yaşamının en büyüleyici ve sevilen canlılarından biri olarak kabul edilir.

Fiziksel Özellikleri

Tırtaklar, aerodinamik vücut yapıları sayesinde suda hızlı ve çevik hareket edebilirler. Uzun ve sivri bir burunları, belirgin bir sırt yüzgeçleri ve geniş kuyrukları vardır. Vücut renkleri genellikle gri tonlarında olup, karın bölgesi daha açık renklidir. Tırtakların vücut uzunlukları türlerine ve yaşlarına göre değişmekle birlikte, genellikle 2-2,5 metre arasında olabilirler.

Yaşam Alanları ve Davranışları

Tırtaklar, dünya okyanuslarının ılıman ve sıcak sularında geniş bir coğrafi alana yayılmışlardır. Genellikle kıyıya yakın bölgelerde, koylarda ve açık denizlerde yaşarlar. Sosyal canlılar olan tırtaklar, genellikle büyük gruplar halinde yaşarlar. Bu gruplar içinde karmaşık iletişim sistemleri ve sosyal hiyerarşiler bulunur. Tırtaklar, avlanırken, oynarken ve iletişim kurarken çeşitli sesler çıkarırlar.

Beslenme

Tırtaklar, beslenme alışkanlıkları açısından oldukça çeşitlidir. Genellikle balıklar, kafadan bacaklılar (mürekkep balığı, ahtapot) ve kabuklularla beslenirler. Avlarını yakalamak için sürüler halinde hareket ederler ve su yüzeyinde zıplayarak balıkları şaşırtırlar.

Tehditler ve Koruma

Tırtaklar, insanlar tarafından avlanma, habitat kaybı, deniz kirliliği ve iklim değişikliği gibi birçok tehditle karşı karşıyadır. Bu nedenle birçok tırtak türü, nesli tükenme tehlikesi altında bulunmaktadır. Tırtakları korumak için uluslararası düzeyde birçok çaba sarf edilmektedir. Deniz koruma alanlarının oluşturulması, avlanmanın yasaklanması ve deniz kirliliğinin önlenmesi gibi önlemler, tırtakların geleceği için oldukça önemlidir.

Tırtaklar ve İnsanlar

Tırtaklar, yüzyıllardır insanların ilgisini çeken canlılar olmuştur. Zeka düzeyleri, sosyal yapıları ve akrobatik hareketleri ile insanlar tarafından hayranlıkla izlenirler. Tırtaklarla yüzmek ve onlarla etkileşim kurmak, birçok insan için unutulmaz bir deneyimdir. Ancak, tırtaklarla etkileşim kurarken dikkatli olmak ve onlara zarar vermemek çok önemlidir.

Tırtak neden nesli tükeniyor?

Tırtakların bugüne kadar süren en büyük sorunları şunlardır: Gemilerin pervanelerine çarparak ölmeleri, balık ağlarına takılarak su altında boğulmaları ve günden güne azalan balıklar ve kirlenen denizsuyu.

Tırtak Türkiyede nerede yaşar?

İstanbul Boğazı’nda üç yunus türü gözlenebilir; Afalina (Tursiops truncatus), Tırtak (Delphinus delphis) ve Mutur (Phocoena phocoena).

Özetle, tırtaklar, deniz ekosistemlerinin önemli bir parçası olan, zeki ve sosyal canlılardır. Ancak, karşılaştıkları tehditler nedeniyle korunmaları gerekmektedir. Tırtakları tanımak ve onlara karşı duyarlı olmak, gelecek nesillere daha sağlıklı bir deniz ekosistemi bırakmak için önemlidir.

Not: Tırtaklar hakkında daha detaylı bilgi almak için bilimsel makalelere, deniz biyolojisi kaynaklarına ve doğa belgesellerine başvurabilirsiniz.

Anahtar Kelimeler: tırtak, Delphinus delphis, yunus, deniz canlısı, memeli, habitat, koruma

Ek Bilgiler:

  • Tırtakların bazı türleri, insanlar tarafından eğitilerek yunus gösterilerinde kullanılır.
  • Tırtaklar, sonar sistemi sayesinde çevrelerindeki nesneleri tespit edebilirler.
  • Tırtakların yaşam süreleri türlerine göre değişmekle birlikte, genellikle 20-30 yıl arasında olabilir.



 

 

Somon balığının yolculuğu

1
be_endim
Beğendim
0
mutluyum
Mutluyum
0
d_n_yorum
Düşünüyorum
0
_a_rd_m
Şaşırdım
0
sinir_oldum
Sinir oldum
Tırtak hakkında bilgi, Delphinus delphis
Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

Dostkelimeler ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!

Bizi Sosyal Medyada Takip Edebilirsiniz...