Saksağan hakkında bilgi
Yüce Allah cc. Hazretleri birçok kuş türü yaratmıştır. Şimdi bu kuş türlerinden biri olan saksağanlar hakkında genel bilgiler vermeye çalışacağız.
Saksağan (Pica), kargagiller (Corvidae) familyasından uzun kuyruklu kuş türlerini kapsayan bir cins ve Urocissa, Cissa, Cyanopica, cinslerini oluşturan kuş türlerinin ortak adıdır.
Saksağan ne kadar yaşar
Saksağanların 30 – 40 yıl arası yaşadığı sanılmaktadır.
Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’nın ağaçlık bölgelerinde yaşarlar. Siyah-beyaz tüylü, vücut tüyleri metalik parlak, uzun kuyruklu ötücü bir kuştur. Metalik yeşil olan kuyruk tüylerinin uçları parlak mavi, ayaklar ve gaga siyahtır. Boyları yaklaşık 40-45 cm’dir.
Saksağanların üremesi;
Âdi saksağan, yeşil saksağan, mâvi kanatlı saksağan, sarı gagalı mâvi saksağan türleri meşhurlarıdır. Ağaç, dal parçaları ve kökleri üst üste koyarak yaptıkları yuvalarının duvarlarını balçık kullanarak sağlamlaştırırlar. Yuvalarının üstünde bir şapkamsı bir yapı bulunur. 6-8 adet yumurta yumurtlarlar. Yumurtalara sadece dişi saksağanlar kuluçkaya yatar. Kuluçka süreleri 12 gündür. Yavrunun uçma süresi 16 gündür. Böcekler, tarla fareleri, kuş yumurtaları, solucanlar ve leşler ile beslenirler. Aynı zamanda meyvelere de zarar verirler. Yerde sıçrayarak gezerler.
Boncuk, cam, ayna, elmas gibi parlak eşyaları çalarak yuvalarına götürürler. Bu özellikleri ile hırsız kuş olarak bilinirler. Emniyetli çalılıklar arasında veya yüksek ağaçlarda yuva yapar. Yuvanın üstünü dikenlerden bir çatı ile örter. Yavru iken kolayca evcilleştirilebilirler. Islık çalması ve bir kaç kelimeyi taklit etmesi öğretilebilir. Yavru saksağanların en büyük düşmanları insanlar ve kedilerdir. Oldukça yaramaz olan saksağan yavruları daha uçmayı öğrenmeden yuvalarından yere düşerler. Anne saksağanlar önsezileriyle yavrularının yuvadan düşeceklerini hissederler. Eğer bir kedi ile kavga eden bir saksağan gördüyseniz kesinlikle kavga eden saksağanın yavrusu bir süre sonra yuvadan düşecektir. Olacakları önceden kestiren anne saksağan yavrusunu kediden korumaya çalışıyordur.
Ülkemizde değişik isimlerle anılmaktadırlar. Bunlardan bazıları:
Saksağan-sakarof, seksek, yumurtacı (Denizli), aho (Diyarbakır ağzı), akko, akku, alakarga, alagabak, alakabak, alan kese, ala sahça, ala sakça, cakak, cakcağan, cakcan, calağan, cebik, culha kuşu, culka kuşu, çakıncık, çiha (Rize), gacak, garrak, gecele, gızık, kacele, kaç kaç, kaçkaça, kaç kaçan, kanber, karrak, kazmalı, kecele, keleker, kel karga, kıjik, sabuncu, sabuncu kargası, sağrak, sağsak, saplı karga, sasak, sasan, tava sapı, saplıca karga (Bilecik)
Saksağan Cins ve Türleri
Pica
Avrupa saksağanı (Pica pica) Türkiye.
Kore saksağanı (Pica sericea)
Sarı gagalı saksağan (Pica nuttalli)
Kara gagalı saksağan (Pica hudsonia)
Urocissa
Formoza mavi saksağanı (Urocissa caerulea)
Kızıl gagalı mavi saksağan (Urocissa erythrorhyncha)
Altın gagalı saksağan (Urocissa flavirostris)
Ak kanatlı saksağan (Urocissa whiteheadi)
Sri Lanka mavi saksağanı (Urocissa ornata)
Cissa
Yeşil saksağan (Cissa chinensis)
Sarı göğüslü saksağan (Cissa hypoleuca)
Kısa kuyruklu saksağan (Cissa thalassina)
Cyanopica
Mavi kanatlı saksağan (Cyanopica cyana)
Saksağan hakkında bilgi konumuzdan sonra diğer konularımıza da bakabilirsiniz… Semih YAŞAR
güzel bilgiler için teşekkürler