Sümbül Efendi Camii
Sümbül Efendi Camii Hikayesi
İstanbul’un Fatih ilçesi, Kocamustafapaşa semtinde bulunan Eserin aslı, Hosios Andreas Manastır kilisesidir. 1284 yılında VIII. Mikheal in yeğeni Teoddora tarafından kızlar manastırı kurularak Hosios Andreos kilisesi yaptırılmıştır.
İstanbul’un fethinden sonra harap halde bulunan kilise II. Bâyezid’in Veziriâzamı Koca Mustafa Paşa tarafından H.895 / M. 1489 tarihinde câmiye çevrilmiş , yanına medrese , han kâh , imâret , hamam ve çeşme yaptırılıp bir külliye haline getirilerek manastır havasından kurtarılmıştır. Tamamen Türk mîmârisi üslûbunda bir merkezi kubbe yapılarak , kuzey ve güneyden iki yarım kubbe ile desteklenmiş , dış duvarlar Türk üslûbunda bir kılıf içine alınmıştır. Böylece bir çok sütunlu son cemâat yeri eklenen eski kilise tamamen Türk hüviyetine büründürülmüştür.
Mabet , câmiye tahvil edildiğinde batıdaki girişi kapatılarak , bugün son cemâat yerine açılan kapılardan önce sağ , sonra da soldaki kapı açılarak giriş sağlanmıştır. Daha önce iptal edilen batı kapısı yerine , kaidesi sekiz cepheli olan minaresi yerleştirilmiştir. Sekizinci kenarı mâbede yapıştırılıp buradan da minareye giriş kapsı açılmıştır. Minare kürsüsü istalâktit başlıklı ve sivri kemerli panolarla süslenmiştir.
Pabuç boyu biraz uzun fakat basık ve az rölyefli baklavalı , şerefesi ise yapraklı , sarkıtmalı , korkuluk ise taştan şebekelidir. Bu minarenin tarihi bir kıymeti de , Osmanlıda minarelerde kandil yakma adetinin ilk bu camiinin minaresinde başlamasıdır. Mâbedin sağdaki kapısı üzerinde bulunan H.895/M.1489 tarihli Arapça kitabe Şeyhülislâm Efdal Zâde Seyiid Hamîdüddin’in eseridir.
Kitâbe “İnne fi ahdi devletis Sultân. Bâyezid Muzafferil – âlâ” diye başlamaktadır. Sol kapı üzerindeki kitâbe ise II. Bâyezid’in Defterdârı , Tarihçi İdris-i Bitlisî’nindir. Ekmekçi Zâde Ahmet Paşa ( H. 1026 / M. 1617 ) câmiin sağ tarafında bir bölüm ilâve ettirmesiyle minare ortada kalmıştır. Bugün ise bu bölüm Hanımlar Kısmı olarak kullanılmaktadır.
Câminin son cemâat yerini de Şeyhülislâm Veliyyüddin Efendi inşâ ettirmiş olup beş küçük kubbe ile örtülmüştür. Yine Veliyyüddün Efendi kapının sağ tarafındaki muvakkit hâne ile câminin sol tarafındaki türbeyi kendisi için yaptırmış olup , burada kızı Safiyye Hanım yatmaktadır. Câmiin sağında mermer işleme kaplı ve kubbeli bir sebil bulunmakta olup , içinde faal olmayan bir kuyu mevcuttur.
Camiin içinde Bizans mimârî tarzı hissedilmekle beraber , dış görünümü tamamen Osmanlı Türk unsurlarıyla benzenmiş. Son cemâat yeri ,minare , mâbedin dışının taş kaplaması , içerindeki mîhrap şadırvan , medrese ve müştemilâtıyla tam bir Osmanlı külliyesidir.
Caminin yanında Sümbül Efendi ve birçok zatın kabirleri bulunmaktadır.
Sümbül Efendi de kimin türbesi var?
Peygamber’in torunu Hz. Hüseyin’in kızları Hz. Fatıma ve Hz. Sakine’nin ve Bizans İmparatoru Konstantin’in Müslüman olan kızı Prenses Katerina’nın türbeleri, Sümbül Efendi Camisi’nde bulunuyor. Safiye Sultan Türbesi, avluda Halvetîye’nin Sümbülîye kolunun pîri, 1493’te ölen Pîr Yusuf Sümbül Sinanüddîn Efendi başta olmak üzere, Sümbülîye büyüklerinin türbeleri bulunmaktadır.
Sümbül Efendi Camii hangi semt?, Sümbül Efendi Camii Nerede
Resmî adı Pîr Yusuf Sümbül Sinan Âsitânesi’dir. İstanbul’un Fatih ilçesi Kocamustafapaşa semtinde Doğu Roma döneminden kalma dinî bir yapıdır.
Sümbül Efendi Camii, İstanbul’un Zeytinburnu ilçesinde, Koca Mustafa Paşa semtinde yer alan tarihi bir camidir. Adını, burada medfun olan ve önemli bir İslam alimi olan Sümbül Sinan Efendi’den almıştır.
Sümbül Efendi Camii hakkında detaylı bilgiler:
Tarih ve İnşaat
- İnşaat Yılı: Sümbül Efendi Camii’nin inşaat tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, 15. yüzyılın sonlarına doğru yapıldığı düşünülmektedir.
- Yaptıran: Caminin, Koca Mustafa Paşa tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Koca Mustafa Paşa, II. Bayezid döneminde önemli bir devlet adamıdır.
Mimari Özellikler
- Plan: Cami, Osmanlı mimarisinin klasik özelliklerini taşır. Merkezi kubbeli bir plana sahiptir.
- Kubbe: Ana kubbe, dört paye üzerine oturur ve yan kubbelerle desteklenir. Kubbe içi kalem işleri ve hat yazıları ile süslenmiştir.
- Minare: Caminin tek bir minaresi vardır. Minare, zarif işçilik ve detaylarla süslenmiştir.
- Avlu: Caminin geniş bir avlusu vardır. Avlu, revaklarla çevrilidir ve ortasında şadırvan bulunmaktadır.
- İç Mekan: İç mekan, detaylı süslemeler, çini kaplamalar ve kalem işleri ile bezenmiştir. Mihrabı ve minberi mermerden yapılmış olup zarif işlemelerle süslenmiştir.
Sanatsal Özellikler
- Kalem İşleri: Caminin iç mekanındaki kalem işleri, Osmanlı dönemi sanatının zarif örneklerini sergiler.
- Hat Sanatı: Caminin iç mekanında yer alan hat yazıları, dönemin ünlü hattatları tarafından yazılmıştır ve camiye manevi bir değer katar.
- Çini Süslemeler: İç mekan, Osmanlı çini sanatının güzel örnekleri ile süslenmiştir.
Sümbül Sinan Efendi Türbesi
- Türbe: Cami kompleksinde, Sümbül Sinan Efendi’nin türbesi bulunmaktadır. Sümbül Sinan Efendi, 16. yüzyılda yaşamış önemli bir İslam alimi ve tasavvuf büyüğüdür. Türbe, cami ile birlikte önemli bir ziyaret mekanıdır.
Kullanım ve Fonksiyon
- İbadet: Sümbül Efendi Camii, İstanbul’daki önemli ibadet yerlerinden biridir. Günümüzde de aktif olarak ibadete açıktır.
- Toplantılar ve Törenler: Cami, özellikle Ramazan ayında ve diğer dini bayramlarda yoğun olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, çeşitli toplantılar ve törenler için de bir merkezdir.
Tarihi ve Kültürel Önemi
- Osmanlı Mimarisi: Sümbül Efendi Camii, Osmanlı mimarisinin klasik döneme ait önemli örneklerinden biridir.
- Tasavvuf: Sümbül Sinan Efendi’nin türbesi, caminin manevi önemini arttırır ve tasavvuf geleneği içinde önemli bir yere sahiptir.
- Kültürel Miras: Caminin barındırdığı sanatsal öğeler ve tarihi değerler, Osmanlı İmparatorluğu’nun kültürel zenginliğini ve İslam dünyasındaki yerini yansıtır.
Ziyaret Bilgileri
- Ulaşım: Cami, İstanbul’un Zeytinburnu ilçesinde, Koca Mustafa Paşa semtinde yer alır. İstanbul’un birçok bölgesinden toplu taşıma araçları ile ulaşım sağlanabilir.
- Ziyaret Saatleri: İbadet saatleri dışında turistlerin ziyaretine açıktır. Ancak, ibadet saatlerine ve namaz vakitlerine dikkat edilmesi gerekir.
Sümbül Efendi Camii, mimarisi, tarihi ve sanatsal özellikleri ile Osmanlı dönemi eserlerinin güzel örneklerinden biridir.