Küçük Ayasofya Camii

İstanbul’un Eminönü İlçesi’nde Cankurtaran ve Kadırga semtleri arasında bulunan Küçük Ayasofya Camii Bizans İmparatoru İustinianos tarafından kilise olarak inşa edilmiştir.

530’lu yıllarda inşa edilen Sergios ve Bakhos adlı bu kilise, İstanbul’un fethinden sonra II. Bayezid döneminde Darüssaade Ağası Hüseyin Ağa tarafından camiye dönüştürülmüş, camiye dönüştürülmesinden sonra avlunun etrafına zaviye hücreleri ve Hüseyin Ağa’nın türbesi inşa edilmiştir.

Duvar örgüsü taş ve tuğladan olan, kare plan üzerine kubbeli olarak bina edilen cami; 1648 ve 1763 yıllarındaki depremlerde zarar görmüş ve 1831 yılında elden geçirilmiştir. 1860 yılında yapının yakınından geçen demir yolu hattı da yapıya büyük ölçüde hasar vermiştir.

Ayrıca; caminin barok üslupta inşa edilmiş eski minaresinin 18 yy.ın ikinci yarısından sonra inşa edildiği düşünülmektedir. Bu minare 1936 yılında bilinmeyen bir nedenle yıktırılmış ve uzun süre bu şekilde kaldıktan sonra 1955 yılında caminin bugünkü minaresi, camiye ilave edilmiştir. Avludaki sekizgen havuzlu tarihi mermer şadırvan da 1938 yılında yıkılmıştır.

Tarih ve Mimari

İnşa Tarihi: İlk olarak 6. yüzyılda Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından kilise olarak inşa edilmiştir. Yapının orijinal adı “Küçük Ayasofya” ya da “Aya Sofia” dır.
Dönüşüm: 1453’te İstanbul’un fethi sonrasında camiye dönüştürülmüştür. Osmanlı döneminde, caminin adı Küçük Ayasofya olarak kalmıştır.
Mimari Tarz: Bizans dönemine ait olan bu yapı, klasik Bizans mimarisinin özelliklerini taşır ve bir bazilika planına sahiptir. Aynı zamanda iç mekânında mozaik ve freskler bulunur. Camiye dönüştürüldüğünde ise minare eklenmiştir.

Özellikler

Yapısal Özellikler: Yunan haçı planına sahip olan yapının iç mekânı geniş bir açık alan sunar. Camii, çokgen planlı bir apsis ile dikkat çeker.
Süslemeler: Bizans dönemine ait bazı kalıntılar ve süslemeler, caminin içinde hala görülebilir. Ayrıca, minare ve mihrab gibi Osmanlı dönemi eklemeleri de vardır.

Konum

Yer: İstanbul’un Sultanahmet semtinde, tarihi Yarımada’da bulunur. Ayasofya’nın ve Sultanahmet Camii’nin yakınında yer alır.

Günümüzde

Küçük Ayasofya Camii, hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çeken tarihi bir mekândır. Hem cami olarak ibadet yeridir hem de tarihi ve mimari açıdan önemli bir yapıdır.