B3 vitamini hakkında bilgi, B3 Vitaminin Faydaları ve Zararları

B3 vitamini hakkında bilgi

Vitaminler konumuzda yeni bir vitamin, B3 vitamini ile ilgili bilgileri yayınladığımız konumuzu beğeneceğinizi umuyor ve faydalanacağınızı sanıyoruz. Konumuzda b3 vitaminin yararları, zararları, hangi besinlerde bolca bulunduğu hakkında bilgiler vereceğiz.

Yüce Allah’ın yarattığı evrende gereksiz hiç bir şey olmadığı gibi, insan sağlığı için de hayati öneme sahip maddeler mevcuttur.

B3 vitamini ile bilgilere geçelim. Umuyoruz bu bilgiler yararlı olur.

B3 vitamini hakkında bilgi

B3 VİTAMİNİ (NİASİN)

B3 vitamini 8 çeşidi olan B vitamini grubunun bir üyesidir. Tüm B vitaminleri karbonhidratları enerjiye dönüştürmek için yardım eder. Bu B vitaminleri B kompleks vitaminleri olarak da anılmakta ve vücudun yağ ve protein metabolizmasına da yardımcı olmaktadır. Tüm B vitaminleri vücutta depo edilmezler ve suda eriyen özellikleri bulunmaktadır.

B kompleks vitaminleri sağlıklı cilt, saç, göz ve karaciğer için gereklidir. Ek olarak sinir sistemi fonksiyonlarının düzgün olmasına yardımcı olur. Niasin eksikliğinde bir pandemi (çoğunluğu etkileyen) hastalıklar ile ilişkili beş vitaminlerden biridir.

Diyet yoluyla B3 vitamini vücudun tüm ihtiyaçlarını karşılayabilir. B3 eksikliği gelişmiş dünyada herkes için nadir görülen bir durumdur. Alkolizm B3 vitamini eksikliğinin ana nedenidir.

B3 VİTAMİNİNİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ – B3 vitamini hakkında bilgi

B3 vitamini değişik alternatif isimlere sahiptir. Alternatif isimleri İnositol hexaniacinate, Niasin, Niacinamide, Nikotinamid, Nikotinik asit ve Niasin olarak bilinmektedir.

Kimyasal formülü C6H5NO2 olan organik bir bileşiktir. B3 vitamini renksiz 3-pozisyonunda bir karboksil grubu (COOH) bulunduran bir piridin türevi ve suda çözünen katıdır. Niasin, nikotinamid ve B3 vitamini terimleri bu ailenin her üyesinin bileşikleri genellikle aynı biyokimyasal faaliyet için birbirinin yerine kullanılmaktadır.

Niasin doğrudan nikotinamide dönüştürülemez ancak her iki bileşik invivo (canlı içinde) NAD ve NADP dönüştürülmüş olabilir. İki vitamin aktivitesi özdeş olmakla birlikte, nikotinamid niasin gibi aynı farmakolojik etkilere sahip değildir. Nikotinamid kolesterolü azaltmaz. Nikotinamid yetişkinler için 3 g / gün aşan dozlarda karaciğer için toksik olabilir. Niasin, canlı hücreler içerisinde temel metabolik rolleri olan NAD+/NADH ve NADP+/NADPH moleküllerinin öncüsüdür.

Niasin böbreküstü bezinden steroid hormonların (çeşitli seks ve stres hormonları) üretimi ve DNA tamirinde önemli rol oynamaktadır. Niasin dolaşımın artırmak ve kandaki kolesterol seviyesini azaltmada etkilidir.

YÜKSEK KOLESTEROL

Niasin (fakat Niacinamide değil) 1950’lerden beri kandaki LDL (kötü) kolesterol ve trigliserit (yağ) düzeyi düşürmek için kullanılmakta olan ve HDL (“iyi”) kolesterolü kolesterol düşürücü ilaçlar dışında artıran ilaçlardan daha etkilidir. Ancak, istenmeyen yan etkileri tehlikeli olabilir. Yüksek dozlarda niasin deri kızarıklığı, mide rahatsızlığı, baş ağrısı, baş dönmesi ve bulanık görmeye neden olabilir. Aynı zamanda karaciğer hasarı riski vardır.

ATEROSKLEROZ

Niasin kandaki LDL ve trigliserit düzeyini düşürmesi nedeni ile ateroskleroz (damar sertliği) engellemek için diğer ilaçlarla birlikte yardımcı olabilir. Ancak, niasin kalp hastalığı riskinde artış ile ilişkili kan homosistein seviyelerini önemli ölçüde yükseltmektedir. Kesinlikle doktor gözetimi olmadan yüksek dozda niasin almamak gerekmektedir.

DİYABET

Bazı kanıtlar Niacinamide (ama niasin değil) tip 1 diyabette insülin bağımlılığı ataklarının gecikmesine yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Tip 1 diyabette, vücut bağışıklık sistemi yanlışlıkla insülin yapan pankreas hücreleri saldırır, sonunda onları tahrip eder. Niacinamide, ancak bir süre için bu hücrelerin korunmasına yardımcı olabilir.

Tip 2 diyabet üzerine niasinin etkisi daha karmaşıktır. Tip 2 diyabet olan kişilerin genellikle kandaki yağ ve kolesterol düzeyleri yüksektir. Niasin de diğer ilaçlar ile birlikte çoğu zaman düşük olabilir. Ancak, niasin özellikle kan şekeri seviyesini artırarak hiperglisemiye neden olabilir bu da diyabet olan biri için tehlikeli bir yoldur. Bu nedenle diyabeti olan herkesin doktor tarafından tavsiye alarak niasin almalıdır.

OSTEOARTRİT

Araştırmalarda Niacinamide molekülünün eklem hareketliliğini artırarak ve steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçların miktarını (NSAID) azaltması yolu ile artrit semptomlarını iyileştirebileceği önerilmektedir.

ALZHEİMER HASTALIĞI

Çalışmalar diyetlerine yüksek düzeyde niasin olan insanların Alzheimer hastalığına yakalanma riskinin daha az olduğunu göstermektedir.

B3 VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR – B3 vitamini hakkında bilgi

Niasin birçok hayvansal ve bitkisel kökenli gıdalarda bulunmaktadır. B3 vitamini en iyi besin kaynakları arasında bira mayası, süt ürünleri, kümes hayvanları, fındık ve yumurta, dana karaciğeri, sığır eti, böbrek, balık, somon, kılıçbalığı, ton balığı, ayçiçeği tohumu, yer fıstığı ve pancar yer almaktadır.

Baklagiller, zenginleştirilmiş ekmek ve tahıllar da niasin kaynağıdırlar. Vitamin B3 (Niasin) brokoli, havuç, peynir, mısır unu, karahindiba yeşillikleri, hurma, yumurta, balık, süt, fıstık, domuz eti, patates, domates, buğday tohumu ve kepekli ürünlerde bulunabilir.

Bunların dışında bitkilerden papatya, rezene tohumu, şerbetçiotu, meyan kökü, sığırkuyruğu, ısırgan otu, yulaf samanı, maydanoz, nane, ahududu yaprağı, kırmızı yonca, kalça, kaygan karaağaç gül yonca, dulavratotu kökü ve kuzukulağında bulunmaktadır.

B3 VİTAMİNİ NASIL KULLANILIR

Sağlıklı bireylerin diyetlerinde niasin alacakları günlük öneriler aşağıda sıralanmıştır. Genel olarak niasin yüksek dozlarda yüksek kolesterol gibi belirli hastalıkları kontrol için kullanılır. Yüksek dozlarda “farmakolojik” olarak kabul edilir ve ancak bir doktor tarafından reçete edilmelidir.

PEDİATRİK

Bebekler doğum – 6 ay: 2 mg (yeterli alımı)

Bebekler 7 ay – 1 yıl: 4 mg (yeterli alımı)

Çocuklar 1-3 yaş: 6 mg

Çocuklar 4-8 yaş: 8 mg

Çocuk 9-13 yaş: 12 mg

Erkekler 14-18 yaş: 16 mg

Kadınlarda 14-18 yaş: 14 mg

ERİŞKİN

Erkeklerde 19 yaş ve üstü: 16 mg

Kadınlarda 19 yaş ve üstü: 14 mg

Hamile kadınlar: 18 mg

Emzirme kadınlar: 17 mg

B3 VİTAMİNİNİN ZARARLARI

Niasin yüksek dozlarda (50 mg veya daha fazla) yan etkilere neden olabilir. En sık görülen yan etki yüz ve göğüste karıncalanma yanma ve hissidir. Niasinden 30 dakika önce bir aspirin alınması bu belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir.

Çok yüksek dozlarda kullanımı düşük kolesterol, karaciğer hasarı ve mide ülserine yol açabilir. Karaciğer hastalığı ya da mide ülseri öyküsü olan kişiler niasin takviyesi almamalıdır. Diyabet veya safra kesesi hastalığı olanlar da doktorun yakın gözetimi altında almalıdırlar. Eğer gut hastalığı varsa Niasin kullanılmamalıdır.

Uzun bir süre B kompleks vitaminleri herhangi birini almak diğer önemli B vitaminleri için bir dengesizliğe neden olabilir.

B3 VİTAMİNİNİN ETKİLEŞİMLERİ

Aşağıdaki ilaçlardan herhangi birini alıyorsanız ilk olarak sağlık kuruluşu konuşmadan niasin kullanılmamalıdır.

Antibiyotikler, Tetrasiklin: Bu ilaçlar Niasin emilimini ve etkinliğini engeller. Antibiyotik tetrasiklin gibi aynı anda alınmamalıdır. (Tüm B vitamini kompleksi ve bu şekilde hareket takviyeleri ile tetrasiklin farklı zamanlarda alınmalıdır.)

Aspirin: Niasin almadan önce aspirin almak sadece doktor gözetiminde yapılmalıdır.

Antikoagülan (kan sulandırıcı): Niasin kanama riskini artırarak bu ilaçların etkisini daha güçlü yapabilir.

Kan Basıncı İlaçlar, Alfa-blokerler: Niasin düşük kan basıncı riskine yol açabilir.

Kolesterol düşürücü ilaçlar : Niasin safra asiti ayırıcılarına (kolestipol, colesevelam ve kolestiramin gibi kolesterol düşürücü ilaçlar) bağlanarak onların etkinliğini azaltabilir. Bu nedenle niasin ve bu ilaçlar günün farklı zamanlarında alınmalıdır.

Diyabet İlaçları: Niasin kan şekeri düzeyini yükseltebilir. İnsülin kullanan insanlar metformin, gliburid, glipizid veya yüksek kan şekeri düzeylerini tedavisinde kullanılan diğer ilaçları alan insanlar niasin takviyesi alırken yakından kan şekeri düzeyleri kontrol etmelidir.

İzoniazid (INH): INH, tüberküloz tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaç vücutta niasin seviyelerinin düşük olmasına ya da eksikliğine neden olur.

Nikotin Yamalar: Niasin ile nikotin yamalar kullanılması kötüleştirebilir veya niasin ile ilişkili yanma riskini artırır.

B3 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ HANGİ HASTALIKLARI ORTAYA ÇIKARIR

Pelegra niasin eksikliğinden kaynaklanan bir hastalıktır. Pelegra en sık kronik alkolizm, kötü beslenme ve çoklu vitamin eksikliği olan kişilerde görülür. Pelegra dermatit, ishal ve demansa neden olur. Enerji üretimi ile eşsiz ilişki nedeniyle B3 vitamini eksikliği genellikle genel halsizlik, kaslarda zayıflık ve iştahsızlık ile ilişkilidir. Güneş yanığını andıran parlak kırmızı döküntüler, ağız inflamasyonu, dilde ülserasyon, bulantı ve kusma, uykusuzluk, baş dönmesi ve baş ağrısı, depresyon, halüsinasyon ve anemi de görülebilecek belirtiler arasında sayılabilmektedir.

Deri enfeksiyonları ve sindirim sorunları da niasin eksikliği ile ilişkili olabilir. Hafif eksikliği belirtileri hazımsızlık, yorgunluk, aftlar, kusma ve depresyon sayılabilir. Hafif eksikliği belirtileri hazımsızlık, yorgunluk, aftlar, kusma ve depresyon sayılabilir. Ciddi eksikliği pelegra olarak bilinen bir duruma neden olabilir. Pelegra kırık, pul pul deri, demans(bunama) ve ishal ile karakterizedir. Genellikle niasin yönünden dengeli beslenme ve niasin takviyesi ile tedavi edilir.

Niasin eksikliğinin en yaygın belirtileri deri, sindirim sistemi ve sinir sistemini etkilemektedir. Deri güneş ışığına maruz kalan bölgelerde simetrik olarak kalın, pullu, koyu pigmentler şeklinde döküntü gelişir.

B3 vitamini hakkında bilgi konumuzdan sonra diğer vitaminler konularımıza aşağıdaki linklerden kolayca ulaşabilirsiniz… Semih YAŞAR