Su çiçeği hastalığı nedir?
Su çiçeği (varisella); varicella zoster virüsünün (VZV) sebep olduğu, vücutta kaşıntılı, kırmızı döküntüler, yorgunluk ve ateş ile kendini gösteren bulaşıcı bir hastalık türüdür. Su çiçeği döküntüleri, ilk olarak gövde ve yüzde ortaya çıkar. Hastalık, çoğunlukta çocuk yaştaki kişilerde görülür.
Su çiçeği nasıl bulaşır? Belirtileri nelerdir?
Çok fazla bulaşıcı özelliğe sahiptir. Cilt döküntüsü, kaşınma, kızarıklık ve yüksek ateş ile tanımlanır. Kuluçka döneminden yaklaşık 2 hafta sonra döküntüler oluşur. İlk günlerde ise yüksek ateş görülür. Bunun yanı sıra, halsizlik ve burun akıntısı seyreder. Çiçek hastalığında görülen deri döküntüleri, içi su dolu kabarcıklar şeklindedir. Yüzde, saç derisinde, boyun kısmında, göbek ve en çok da sırt bölgesinde ağırlıklı olur. Bu kabarcıklar kızarıklığa sahiptir ve kaşıntı yaparlar. Su çiçeğinde kızarıklık, kaşıntı ve su toplama olan döküntü evresi yaklaşık 1 hafta sürer, tedavi süresince 1-2 gün de yüksek ateş kaydedilir. Yaklaşık 2 haftalık bir süreçte ilaç tedavisi uygulanarak, suçiçeği hastalığının sağaltımı gözlemlenir.
Hayati tehlikesi var mıdır?
Su çiçeği vakalarının çoğu hafiftir, ancak bu hastalığa bağlı ölüm oluşabilir. Su çiçeği aşısı geliştirilmeden önce Amerika’da her yıl yaklaşık 100 kişi hayatını kaybetmekteydi. Bu kişilerin çoğu, daha önce herhangi bir hastalığı olmayan kişilerdi. Su çiçeği, aynı zamanda her yıl yaklaşık 11.000 hastaneye yatışa da neden olmaktadır. Su çiçeğini hafif geçiren çocuklar bile huzursuzdur, en azından bir hafta veya daha uzun bir süre okula veya kreşe gidemezler.
Su çiçeğinin muhtemel komplikasyonları nelerdir?
Su çiçeğine bağlı olarak en sık görülen komplikasyon cilt veya kemikler, akciğerler, eklemler ve kan gibi diğer bölgelerde görülen ikincil enfeksiyonlardır (suçiçeği virüsü dışında bir etken, genellikle bir bakteri ile gelişen enfeksiyon). Su çiçeği virüsü zatürre veya beyin enfeksiyonuna neden olabilmektedir. Bu komplikasyonlar nadir ancak ciddidir. Komplikasyonlar küçük bebekler, erişkinler ve bağışıklık sistemi yetersizliği olan kişilerde daha sıktır.
Bulaşıcı özelliği ne kadar sürer?
Su çiçeği döküntülerin oluşmasından bir hafta öncesinde ve döküntü gözlemlenmesinin ardından 1 hafta boyunca etkilidir. Kabarcıkların kendini yenilemesi dönemlerinde her zaman bulaşıcılık tehlikesi vardır. Su çiçeği geçiren çocuk, eğer okul çağında ise okula gitmemesi iyi olur. Hem hastalığın bulaşıcılığı açısından hem de hastalık belirtilerinden olan yüksek ateş nedeni ile okula gitmesi önerilmemektedir.
Su çiçeği geçiren bir kişi ne kadar süreyle hastalığı bulaştırabilir?
Su çiçeği geçiren kişiler, döküntüler başlamadan 1-2 gün öncesinden itibaren, tüm döküntüler kuruyup kabuklanıncaya kadar hastalığı bulaştırabilirler (genellikle 6-8 gün).
Su çiçeğinin tedavisi var mıdır?
Daha önce herhangi bir hastalığı olmayan ve su çiçeği geçiren çocukların büyük kısmı yatak istirahati, sıvı takviyesi ve ateş kontrolü ile tedavi edilir. Su çiçeği geçiren çocuklara kesinlikle aspirin verilmemelidir (Reye Sendromu riski nedeniyle). Çocuğa ateş düşürücü olarak hangi ilacın verilmesi gerektiği doktora sorulmalıdır. Ciddi suçiçeği vakalarında hastanın yaşı, sağlık durumu, hastalığın ciddiyeti ve tedavinin zamanlamasına bağlı olarak antiviral ilaçlar kullanılabilir.
Su çiçeği birden fazla kez geçirilebilir mi?
Su çiçeği geçiren insanların çoğu, hastalığa karşı bağışıklık kazanır. Bununla birlikte, ikinci kez su çiçeği geçirilebilir. Ancak bu çok sık görülen bir tablo değildir.
Su çiçeği virüsü ile karşılaşıldığı düşünülüyorsa, ne yapılmalıdır?
Eğer çocuk daha önce su çiçeği geçirdiyse veya aşılandıysa, herhangi bir şey yapmaya gerek yoktur. Ancak çocuk hastalığı geçirmediyse ve aşısızsa, virüsle karşılaşmadan sonra en kısa sürede suçiçeği aşısı ile aşılanması önerilmektedir (Su çiçeği virüsü ile karşılaşma sonrasındaki ilk 3 gün, ya da en fazla 5 gün içinde). Eğer virüsle karşılaşma sonrası belirtilen süreler içinde suçiçeği aşısı uygulanırsa, hastalığı önleyebilir ya da hafif geçirilmesini sağlayabilirsiniz. Çocuk virüsü o anda almamış bile olsa, daha sonraki karşılaşmalarında çocuğu koruyacaktır.
Kimler su çiçeği aşısı olmalıdır?
Suçiçeği aşısı aşağıdaki gruplara önerilmektedir:
12-18 ay arası tüm bebekler,
Daha önce su çiçeği geçirmemiş ve aşılanmamış daha büyük çocuklar (13 yaşına kadar tek doz, 13 yaşın üzerinde 4-8 hafta ara ile iki doz),
Daha önce su çiçeği geçirmemiş ve suçiçeği bulaşma riski yüksek adolesan (ergen dönemdeki çocuklar) ve erişkinler (örneğin; öğretmenler, kreş çalışanları, küçük çocukları olan ebeveynler, üniversite öğrencileri gibi).
Sağlık çalışanları ve bağışıklık sisteminde yetersizlik olan kişilerle temas eden kişiler gibi su çiçeğinin komplikasyonları açısından risk altında olan kişilerle çalışanlar veya onlarla birlikte yaşayanlar.
